کد مطلب:35383 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:20

گنجینه پرسمان » اعتقادات

آيا وعده شفاعت به بندگان، از ناحيه پيامبران الهي باعث جرأت مردم بر انجام گناه نيست؟

1 ـ اگر وعده شفاعت مايه جرأت بر معصيت است، درباره آياتي كه وعده آمرزش و مغفرت است چه مي گوييد؟ زيرا به منطق اشكال كننده بايد آيات مغفرت نيز مردم را به معصيت جرأت دهد. به ويژه كه مغفرت و رحمت پروردگار بسيار گسترده و شامل همه گناهان جز شرك مي شود: «إِنَّ الله لايَغْفِر أَنْ يُشرَك بِه و يَغفِر ما دوُن ذلِك لِمَن يَشاء» نساء/48.

[خداوند به جز گناه بزرگ شرك همه گناهان را درباره هر كس كه بخواهد مي آمرزد،] كه منظور آمرزش گناهان بدون توبه است وگرنه با توبه خداوند همه گناهان حتي شرك را نيز مي آمرزد.

2 – اميد به شفاعت وقتي مايه جرأت بر گناه و بزه كاري است كه نوع گناه ياافرادگناه كار تعيين شده باشد، ليكن چنين نيست، بلكه محتواي آيات شفاعت بسيار مستور است و كسي نمي داند چه گناه يا گناه كاراني به وسيله شفاعت نجات مي يابند و معلوم نيست چه مقدار بايد در قبر و برزخ عقاب ببينند تا مشمول شفاعت شوند و مشخص نشده كه آنان كه بعد از ورود به دوزخ مورد شفاعت قرار مي گيرند چه اندازه در آتش مانده اند. غرض آن كه، جريان شفاعت در همه موارد ياد شده به نحو قضيه مهمله كه در قوه قضيه جزئيه است بيان شده نه قضيه كليه و نتيجه چنين قضيه اي فقط ايجاد اميد همراه خوف عدم شمول است كه جمع بين خوف و رجا از بهترين روش هاي تربيتي است.

3 – شفاعت مشروط به شرطي است كه آن مشيت و خواست خداست: «لِمَن يَشاء» يا «لِمَن اِرْتَضي» انبياء/28. و كسي نمي داند خواست خدا چگونه و چه اندازه است، وانگهي شفاعت امري گزاف و بي حساب نيست و تا سنخيت ميان شفاعت شونده و رحمت ويژه الهي نباشد خداوند فرمان و اذن شفاعت نخواهد داد.

روي اين قاعده، هيچ گنه كاري اطمينان ندارد كه شفاعت شامل حال وي مي شود. از اين رو باعث جرأت و جسارت بر گناه نمي شود.

افزون بر اين كه، وعده شفاعت سبب مي شود روح اميد در او زنده شود و چه بسا با اين اميد، به گناه و بزه كاري خود پايان دهد و يك باره دچار يأس از رحمت خدا نگردد. از اين رو مي بينيم قرآن مي فرمايد: «إِنْ تَجْتَنِبوا كَبائِر ما تُنَهون عَنه نُكفَّر عنكم سَيِّئاتِكم» نساء/31. [اگر از گناهان بزرگ اجتناب كنيد ما گناه كوچك شما را مي بخشيم.] پس اگر چنين وعده اي از خدا صحيح باشد، چرا صحيح نباشد بفرمايد: اگر شما با ايمان سالم محشور شويد من شفاعت درباره شما را مي پذيرم و چه بسا وعده شفاعت سبب شود كه به طور كلي از گناه دست كشيده، از صالحان و مقربان درگاه خداوند گردد و اصلا نيازي به شفاعت غير پيدا نكند؛ زيرا بهترين شفيع، توبه، انابه، تحول دروني و تحصيل طهارت روح است.

در نتيجه، شفاعت در كتاب الهي و سنت معصومين(ع) به گونه اي مطرح شده كه انسان را بين خوف و رجا قرار مي دهد؛ نه به او جرأت و جسارت بر معصيت مي بخشد، و نه به طور كلي همه روزنه هاي اميد را بر روي او مسدود مي كند.

---

: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن ج 5 (معاد در قرآن)